واکنش رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ذرت به کیفیت بذر

به منظور مطالعه اثر کیفیت بذر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ذرت در استان گلستان آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشگاه گنبد کاووس و همچنین آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مذکور در سال زراعی 1392 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل 2 رقم ذرت سینگل کراس 640 و 704 و 5 سطح زوال شامل صفر، 24، 48، 72 و 96 ساعت بودند. نتایج آزمون جوانه زنی در آزمایشگاه نشان داد که زوال بذر اثر معنی داری بر درصد، سرعت و یکنواختی جوانه زنی داشت. درصد جوانه زنی در ارقام 640 و 704 بعد از 96 ساعت زوال به ترتیب از 95 و 100 درصد در تیمار شاهد به 60 و 87 درصد رسید. درصد گیاهچه های نرمال نیز در ارقام 640 و 704 پس از 96 ساعت زوال به ترتیب از 5/83 و 92 درصد در تیمار شاهد به 51 و 82 درصد رسید. زوال بذر اثر معنی داری بر رشد هتروتروفیک 2 رقم مورد مطالعه نداشت اما اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد بین این 2 رقم در صفات وزن خشک ساقه چه، کسر ذخایر انتقال یافته بذر، کارایی استفاده از ذخایر و میزان استفاده از ذخایر بذر مشاهده شد. نتایج آزمایش در مزرعه نشان داد که زوال بذر به طور معنی داری باعث کاهش درصد، سرعت و یکنواختی سبز شدن بر رقم 704 در مزرعه شد. همچنین زوال بذر اثر معنی داری در سطح 5 درصد بر سطح برگ در مرحله اول برداشت (مرحله 3 برگی) داشت اما در برداشت دوم (مرحله ساقه دهی) زوال بذر اثری بر رشد گیاهچه نداشت. زوال بذر اثر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد بوته در مترمربع داشت. تراکم بوته بر اثر زوال بذر از 1/8 بوته در مترمربع در تیمار شاهد به 4/4 بوته در مترمربع در تیمار 72 ساعت زوال رسید. عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نیز به ترتیب از 1672 و 43/725 گرم در مترمربع در تیمار شاهد به 910 و 351 گرم بر مترمربع در تیمار 72 ساعت زوال رسید.